Historia
Historia wyrobiska Piast rozpoczęła się w roku 1906. „Cementownia Miasto” eksploatowała najpierw południową część złoża stopniowo poszerzając wyrobisko w kierunku ul. 1-maja. Po wojnie nadano jej nazwę „Cementownia Piast”. W roku 1978 cementownia wyczerpała złoże i zakończyła działalność. Po zakończeniu wydobycia margla przez cementownię kamionka zaczęła wypełniać się wodą. Mimo upływu kilkudziesięciu lat proces ten nadal postępuje i zwierciadło wody stale podnosi się. Sporą przejrzystość wody akwen ten zawdzięcza ukształtowaniu dna i brzegów. Lata dewastacji jednak odcisnęły swoje piętno pozostawiając na dnie i w całej okolicy nieprzebrane ilości śmieci. Dzięki regularnym akcjom sprzątania tereny wokół Piasta oczyszczają się, a sam akwen z lokalnego nieużytku stał się użytkiem i to ekologicznym. Mimo tego, że akwen jest zlokalizowany w pobliżu takich ruchliwych ulic jak 1-maja, Obrońców Stalingradu, Rejtana panuje tam swoisty mikroklimat, a hałas miejski prawie tu nie dociera. Dlatego akwen jest ostoją ptactwa wodnego – zwłaszcza wypłycona zatoka w południowej części zwana przez niektórych „szuwarowiskiem”.
Dno Piasta nie jest płaskie jak w przypadku np. kamionki Silesia ale poprzecinane kilkudziesięciometrowymi dolinami i skalistymi grzbietami z margla dzięki czemu w czasie silnych wiatrów osady denne nie są porywane w tak dużym stopniu jak na Silesii, efektem czego jest przejrzysta woda. Dno w przeważającej części pokryte jest łąkami ramienic co też ma duże znaczenie w hamowaniu erozji marglowego podłoża. Nieco głębiej w kilku wąwozach na głębokości 11 metrów, gdzie woda nawet latem ma ok. 12 stopni Celsjusza dno pokryte jest mchem wodnym. Płytsze miejsca porastają różne gatunki rdestnic i wywłócznika. W najgłębszych – ciemnych i zimnych miejscach na głębokości poniżej 12 metrów brak jest roślin a dno pokrywają różnobarwne osady pochodzenia organicznego i mineralnego. W starej części kamieniołomu znajduje się natomiast zatopiony las, który jest swoistą atrakcją tego akwenu.
W kamionce żyje wiele gatunków ryb oraz rak pręgowany. W ciągu dnia większość dużych ryb przebywa w ukryciu albo szybko ucieka przed nurkującymi dlatego warto wtedy odwiedzić płytką zatokę, która szczególnie w słoneczne dni tętni życiem i zachwyca refleksami światła, a w miejscu, w którym graniczy z głębią gromadzą się ławice tysięcy małych ryb. Nurkując bezszelestnie na bezdechu (aparat oddechowy bardzo płoszy ryby) można tu podziwiać wygrzewające się w słońcu duże liny i wzdręgi.
Aby móc podziwiać duże ryby drapieżne najlepiej nurkować nocą. Po zmierzchu szczupaki wychodzą ze swych kryjówek i unoszą się w bezruchu nad podwodnymi łąkami. Wielkie, prawie 40 cm okonie spędzają noc na szczytach podwodnych wzniesień. Rzadziej spotkać można spore węgorze i sandacze.
Lokalizacja
Kamionka Piast jest ulokowana w centrum Opola, pomiędzy ulicami Wapienna oraz 1-go Maja. Wokół Piasta prowadzi udeptana dróżka, dzięki której, można obejść kamieniołom na około. Cały teren jest mocno zarośnięty i przypomina swego rodzaju „jungle”.
Miejsce turystyki nurkowej
Kamionka Piast jest miejscem, w którym spotykają się nurkowie nie tylko z Opola, ale również Kędzierzyna – Koźla, Wrocławia, oraz okolicznych mniejszych miejscowości. Piast dzięki swojej niewielkiej głębokości oraz dobrej przejrzystości wody jest idealnym obiektem szkoleniowym dla płetwonurków. Okoliczne szkoły nurkowe wraz ze stowarzyszeniem Diving Ecology Education dbają, aby Piast był coraz czystszym i atrakcyjnym miejscem dla turystyki nurkowej.
Imprezy oraz wydarzenia na kamionce Piast
Stowarzyszenie Diving Ecology Education wraz z urzędem miasta Opola, organizują różne wydarzenia, aby poprawić byt samej kamionki. Imprezą, która odbywa się każdego września jest wielkie sprzątanie kamionki „Piast”. Płetwonurkowie oraz ich rodziny zbierają śmieci pod wodą oraz naokoło kamieniołomu. W 2014 roku udało zebrać się ponad 2 ton śmieci gdzie pośród nich znalazły się opony, pralki oraz inne stare sprzęty użytku domowego.
Kolejnym wydarzeniem było wykonanie drogi dojazdowej dla samochodów do kamionki Piast oraz postawienie dwóch cementowych ławeczek. Wydarzenie to było bardzo ważne dla środowiska nurkowego. Zapewniło lepszy dojazd oraz miejsce gdzie płetwonurkowie mogą się przebrać przed wejściem do wody, jak i po jego wyjściu. W ciepłe dni zrobić grilla i spędzić miło czas w centrum miasta lecz jednak w środowisku naturalnym pośród zieleni gdzie nie dochodzą odgłosy ulicy.